H αντικειμενική αξία του χειροποίητου μαχαιριού
Όλο αυτό το διάστημα που ασχολούμαι με την μαχαιροποιία έχω γίνει δέκτης από κυνηγούς και ανθρωπους της υπαίθρου πολλών ερωτήσεων γύρω από το χειροποίητο μαχαίρι. Οι πιο πολλές από αυτές σχετίζονται με τεχνικά θέματα όπως και ένα μεγάλο μέρος αφορά ερωτήσεις πάνω στον τρόπο ακονίσματος.
Η πιο <<έξυπνη>> ερώτηση όμως η οποία χρειάζεται παραπάνω σκέψη και γνώσεις για να απαντηθεί είναι το γιατί το χειροποίητο μαχαίρι παρουσιάζεται ώς αντικείμενο μεγάλης αξίας.
Πρέπει, ξεκινώντας, να διασαφηνίσουμε τι εννοούμε όταν λέμε <<αξία>> .
Υπάρχουν δυο τύποι αξιών, η χρηματική αξία απόκτησης και η πραγματική αξία ώς αντικείμενο. Πολλές φορές και σε διάφορα πράγματα οι δυο αυτές αξίες δεν συμβαδίζουν. Έτσι, ένα αντικείμενο ευτελούς χρηματικής αξίας αν μας είναι απαραίτητο τότε η πραγματική του αξία και μόνο τουλάχιστον για εμάς, είναι μεγάλη.
Αυτήν την διαπίστωση μπορούμε άνετα να την καταλάβουμε αν σκεφτούμε πως βρισκόμαστε μια μέρα στον κυνηγότοπο χωρίς να έχουμε μαζί μας το προσωπικό αγαπημένο μας όπλο το οποίο μπορεί μεν να είναι ευτελούς χρηματικής αξίας όμως έχουμε δεθεί μαζί του, το κοντάκι του είναι ακριβώς στα μέτρα μας και η επιτυχίες που έχουμε με αυτό είναι αρκετά ικανοποιητικές. Ένας φίλος μας τότε μας δανείζει το δικό του όπλο του οποίου η χρηματική αξία είναι αρκετά μεγάλη αλλά εμείς δεν μπορούμε να ευχαριστηθούμε κυνήγι με αυτό διότι δεν είναι το <<όπλο>> μας.
Δεν μας ταιριάζει το κοντάκι, οι συσφίξεις δεν είναι ικανοποιητικές για το κυνήγι που κάνουμε, το βάρος του δεν το έχουμε συνηθήσει κλπ.
Αυτομάτως η χρηστική αξία του πανάκριβου όπλου για εμάς εκμηδενίζεται.
Ας δούμε τώρα και ας αναλύσουμε τις δυο αυτές αξίες επάνω στο χειροποίητο μαχαίρι.
Για να πάρουμε τα πράγματα με την σειρά θα πρέπει να κατανοήσουμε πως χειροποίητο μαχαίρι εννοόύμε αυτό το μαχαίρι το οποίο δημιουργήθηκε από το μηδέν, με πρώτες ύλες στην πιο απλή τους μορφή και με χρήση μόνο βασικών εργαλείων χειρός. Επίσης, πρέπει να κατανοήσουμε πως ένα μαχαίρι το οποίο δημιουργηθηκε μετά από αγορά έτοιμης βιομηχανκής λάμας και με προσθήκη ενός ξύλου στην λαβή, αυτό δεν θεωρείται χειροποίητο μαχαίρι αλλά βιομηχανικό μαχαίρι με χειροποίητη λαβή.
Χειροποίητο μαχαίρι εννοείται το μαχαίρι που η λάμα του θα δημιουργηθεί από πρώτη ύλη ατσαλιού είτε σφυρηλατώντας είτε αποκόπτοντας το και θα ακολουθηθούν όλες οι κατάλληλες διεργασίες ώστε η λάμα από το κομμάτι του ακατέργαστου ατσαλιού, να εμφανίζει στο τέλος, συνδυασμό ομορφίας, αρμονίας και χρηστικότητας.
Θα πρέπει επίσης να κατανοήσουμε πως η <<καρδιά>> του μαχαιριού είναι η λάμα του, και πως αν δεν γίνει σωστή κατεργασία στην λάμα από την αρχή, τότε στο τέλος θα έχουμε ένα χειροποίητο μαχαίρι που όμως η αντικειμενική του αξία θα είναι ίση με το μηδέν.
Ας δούμε τώρα πώς δημιουργεί ένας τεχνίτης ένα χειροποίητο μαχαίρι μεσα από τα στάδια της κατασκευής του. Πρώτα πρώτα και πριν ακόμα επιλέξει τα υλικά του, θα πρέπει να σχεδιάσει τι έχει σκοπό να φτιάξει. Το <<προχωράμε και ότι κάτσει>> δεν έχει θέση σε σοβαρούς μαχαιροποιούς. Στην συνέχεια θα πρέπει να επιλέξει τον τύπο ατσαλιού που θα χρησιμοποιήσει και αν θα σφυρηλατήσει ή αν θα αποκόψει την λάμα από μπάρα. Αν σφυρηλατήσει τότε θα πρέπει να έχει τις γνώσεις για να το κάνει οι οποίες αποκτήθηκαν από την εμπειρία του διότι δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πλέον παλιοί μαστόροι του καμινιού και του σφυριού οι οποίοι να θέλουν να μεταδόσουν γνώση.
Αναλόγες με την μορφή του ατσαλιού είναι και οι ώρες οι οποίες θα δαπανηθούν στην διαμόρφωση της λάμας. Αν είναι μπάρα σε μορφή κυλίνδρου θα χρειαστεί διπλάσιος χρόνος και κόπος από ότι αν ήταν μπάρα πλακέ, και να θα είναι από σκραπ ατσάλι όπως το ρολεμάν ή οι μπίλιες του, τότε ακόμα περισσότερος χρόνος και κόπος διότι περιλαμβάνεται μέσα και το στάδιο του <<μαλακώματος>> του υλικού.
Στην συνέχεια θα πρέπει για τρεις συνεχόμενες ημέρες να νορμαλοποιήσει την έτοιμη πλέον λάμα για να εξαλειφθούν οι όποιες τάσεις έχουν δημιουργηθεί στο μέταλλο.
Είναι η πιο σημαντική εργασία μετά την βαφή διότι αν δεν γίνει σωστά μπορεί στην καλύτερη περίπτωση η λάμα να σπάσει κατά την διάρκεια της βαφής και στην χειρότερη να δημιουργηθούν ρωγμές οι οποίες να μην φαίνονται, όμως να υπάρχουν και η λάμα στην δοκιμή του τελειωμένου μαχαιριού να σπάσει.
Συνέχεια έχει η διαμόρφωση των πλευρών της κόψης, το γυάλισμα, λίμες και γυαλόχαρτα, πολλά γυαλόχαρτα.
Κατόπιν σειρά έχει η <<βαφή>> της λάμας η οποία είναι η σημαντικότερη εργασία όλης της διαδικασίας. Διότι κάθε τύπος ατσαλιού θέλει και τον δικό του τρόπο βαφής και αν κάτι δεν γίνει σωστά θα έχουμε μια λάμα στα χέρια μας που όμως δεν θα έχει να μας δώσει το μάξιμουμ των δυνατοτήτων της.
Μετά σειρά έχει η σωστή θερμοκρασιακά επαναφορά της λάμας για να αποκτήσει την ανάλογη ελαστικότητα και αντοχή σε πλευρικές πιέσεις.
Μετά από αυτό και με χρηση πολλών γυαλόχαρτων πλέον η λάμα του τεχνίτη θα είναι έτοιμη για να τοποθετηθεί η λαβή. Αν ο τεχνίτης έχει από πριν αποφασίσει να χρησιμοποιήσει χειροφυλακτήρα, τότε προσθέτονται ώρες εργασίας και τεχνικές δυσκολίες που χρειάζονται εμπειρία και γνώσεις.
Πρέπει να έχουν επιλεγεί από πριν τα υλικά για την λαβή, και να προετοιμαστούν κατάλληλα ώστε να ταιριάξουν και να εφαρμόσουν τέλεια χωρίς το παραμικρό κενό μεταξύ τους. Ξανά ράσπες, λίμες, γυαλόχαρτα για να έρθει η λαβή στην τελική κατάσταση και να φινιριστεί με κάποιο λάδι για να μείνει αμετάβλητη στον χρόνο.
Όταν πλέον το μαχαίρι είναι έτοιμο από θέμα εμφάνισης θα πρέπει να ξεκινήσει η δημιουργία της θήκης του. Δεν ενοείται μαχαίρι χωρίς θήκη. Εκτός του ότι είναι αντιαισθητικό, είναι και επικίνδυνο, διότι στην μεταφορά σίγουρα κάπου θα ακουμπήσει η κόψη ή η μύτη του και θα έχουμε προβλήματα.
Ο τεχνίτης πρέπει και εδώ να δημιουργήσει κάποιο ξεχωριστό αντικείμενο όπου θεωρείται μια τέχνη από μόνο του. Η επεξεργασία του δέρματος και το φορμάρισμα της θήκης στα μέτρα του συγκεκριμένου μαχαιριού θεωρούνται από πολλούς ένα δύκολο κομμάτι της χειροποίητης μαχαιροποιίας μα και τόσο όμορφο ταυτόχρονα.
Τέλος, ήρθε και η ώρα όπου ο τεχνίτης θα πρέπει να αφιερώσει πολύ χρόνο για να κάνει το αντικείμενο-μαχαίρι να κόβει. Από ένα πράγμα που με τόσο κόπο δημιούργησε και που ακόμα δεν χρησιμεύει σε κάτι, θα πρέπει στο τελευταίο στάδιο να του δώσει <<ψυχή>> ακονίζοντας το και μεταμορφώνοντας το σε ένα χρήσιμο εργαλείο.
Άλλωστε γι’ αυτό τον λόγο δημιουργήθηκε, για να κόβει. Ένα τελειωμένο κακο-ακονισμένο μαχαίρι όσο όμορφο οπτικά και να είναι θα χάσει μεγάλο μέρος της αξίας του αν δεν κόβει όπως πρέπει.
Θεωρώ πολύ σημαντικό κομμάτι της κατασκευής, τον χρόνο για το πρώτο ακόνισμα, την δημιουργία της κόψης, διότι αν θέλουμε σωστό αποτέλεσμα θα πρέπει ο τεχνίτης να κατεβάσει το μέταλλο της κόψης από το ένα χιλιοστό που βρίσκεται τώρα, στο μηδέν, χρησιμοποιώντας μόνο πέτρες ακονίσματος. Η χρήση τροχών και άλλων μηχανικών μέσων απλά θα καταστρέψει ό,τι έχει κάνει και οτι έχει καταφέρει ο τεχνίτης έως εκείνη την στιγμή.
Όλα αυτά τα στάδια κατασκευής που περιγράψαμε πιο πάνω αν καθήσουμε και σκεφτούμε το κάθε βήμα χωριστά θα καταλάβουμε πόσο κουραστική και χρονοβόρα είναι η μεταμόρφωση ενός κομματιού άψυχου υλικού σε ένα όμορφο και χρηστικότατο αντικείμενο.
Σε αυτό όμως το σημείο της αναζήτησης μας, και για να καταλάβει ο αναγνώστης σε τι αναφερόμαστε, θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την χρηματική αξία του αντικειμένου που μόλις ολοκληρώθηκε, από την χρηστική, αντικειμενική του αξία.
Ο κάθε τεχνίτης μαχαιροποιός ανά τον κόσμο κοστολογεί την εργασία του διαφορετικά. Είναι λάθος να θεωρούμε ένα χειροποίητο μαχαίρι ακριβό ή φθηνό ανάλογα με τις δικές μας οικονικές δυνατότητες. Όπως επίσης είναι λάθος να προσπαθούμε να κοστολογήσουμε τα υλικά τα οποία έχει επάνω του το μαχαίρι.
Ποτέ και κανένας <<εραστής>> της τέχνης δεν κάθησε να υπολογίσει πόσο χρώμα έχει πάνω του ένας πίνακας του El Greco και πόσο του κόστισε αυτό όταν τον ζωγράφιζε, ή πόσο κόστισε ο μουσαμάς.
Ένα παράδειγμα φέρνω και σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνω ούτε αντικείμενα ούτε καταστάσεις.
Αφού είδαμε την οικονομική αξία του χειροποίητου μαχαιριού που μόλις κατασκευάστηκε , ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε την πραγματική, χρηστική, αντικειμενική αξία του, ως αντικείμενο - εργαλείο που θα μας βοηθά στο κάθε μας κυνήγι.
Μελετώντας ξανά την πιο πάνω διαδικασία δημιουργίας ενός χειροποίητου μαχαιριού, και κατανοώντας τις δυσκολίες και τον κόπο του τεχνίτη, καταλαβαίνουμε πως κανείς από αυτούς δεν θα ξεκινούσε να κατασκευάσει ένα μαχαίρι χρησιμοποιόντας ευτελή υλικά.
Μιλάμε πάντα για τεχνίτη με γνώση του αντικειμένου, με αγάπη για το αντικείμενο, με μεράκι γι’ αυτό που κάνει και με συναίσθηση πως το αντικείμενο που θα δώσει για χρήση μπορεί να του καταστρέψει την φήμη του εάν δεν ανταποκριθεί στην χρήση για την οποία προορίζεται.
Ποτέ δεν θα δαπανούσε τα υλικά της λαβής τα οποία επέλεξε προσεκτικά, σε μια λάμα από ατσάλι αμφιβόλου αξίας και προελεύσεως.
Ποτέ δεν θα έφτανε στο <<τέλος>>, ξέροντας πως έχει κάνει μια ανάξια <<αρχή>>.
Έχοντας λοιπόν στα χέρια μας ένα χειροποίητο μαχαίρι που έχει δημιουργηθεί με όλες τις προυποθέσεις που αναλύσαμε πιο πάνω, θα πρέπει χρησιμοποιώντας το να μην χρειάζεται ακόνισμα με κάθε τρεις κοψιές, οπωσδήποτε να <<ξυρίζει>>, να είναι βολικότατο στο χέρι μας, να είναι αιχμηρό ώστε να μην χρειάζεται πίεση σε τρυπήματα, να είναι ελαστικό για να μην σπάει και ταυτόχρονα σκληρό για να αντέχει σε πιέσεις, η λαβή του να έχει υλικά που να μας δίνουν αίσθηση στιβαρότητας, οι συναρμογές των υλικών να είναι τέλειες, να μπαίνει σε μια θήκη που να εφαρμόζει σωστά και τέλος όταν θέλουμε να το ακονίσουμε, αυτό να γίνεται με λίγες κινήσεις και όχι να δαπανάμε ώρες.
Αυτό είναι ένα μαχαίρι που ακόμη και διαμάντια να έχει στην λαβή, αυτό δεν θα εμποδίζει και δεν θα αναιρεί την μεγάλη αντικειμενική και χρηστική του αξία.
Μόνο για να καταλάβει ο αναγνώστης τι θέλω να πω, θα αναφέρω πως η αίσθηση που σου δίνει ένα τέτοιο μαχαίρι στο γδάρσιμο ενός αγριόχοιρου είναι απίστευτη.
Το ότι δεν χρειάζεται καθόλου ακόνισμα κατά την διάρκεια της χρήσης όσο απλό και αν ακούγεται, στην πράξη είναι πολύ σημαντικό.
Κλείνοντας την αναφορά αυτή στην αντικειμενική αξία του χειροποιήτου μαχαιριού, πρέπει να αναφέρουμε πως ο μαχαιροποιός είναι αυτός που δίνει την αξία στο κάθε δημιούργημα του χωριστά και πως η φήμη του χτίζεται καθημερινά στον κυνηγότοπο από ευχαριστημένους κατόχους μαχαιριών του.
Αλκιβιάδης Τσάφος
Όλο αυτό το διάστημα που ασχολούμαι με την μαχαιροποιία έχω γίνει δέκτης από κυνηγούς και ανθρωπους της υπαίθρου πολλών ερωτήσεων γύρω από το χειροποίητο μαχαίρι. Οι πιο πολλές από αυτές σχετίζονται με τεχνικά θέματα όπως και ένα μεγάλο μέρος αφορά ερωτήσεις πάνω στον τρόπο ακονίσματος.
Η πιο <<έξυπνη>> ερώτηση όμως η οποία χρειάζεται παραπάνω σκέψη και γνώσεις για να απαντηθεί είναι το γιατί το χειροποίητο μαχαίρι παρουσιάζεται ώς αντικείμενο μεγάλης αξίας.
Πρέπει, ξεκινώντας, να διασαφηνίσουμε τι εννοούμε όταν λέμε <<αξία>> .
Υπάρχουν δυο τύποι αξιών, η χρηματική αξία απόκτησης και η πραγματική αξία ώς αντικείμενο. Πολλές φορές και σε διάφορα πράγματα οι δυο αυτές αξίες δεν συμβαδίζουν. Έτσι, ένα αντικείμενο ευτελούς χρηματικής αξίας αν μας είναι απαραίτητο τότε η πραγματική του αξία και μόνο τουλάχιστον για εμάς, είναι μεγάλη.
Αυτήν την διαπίστωση μπορούμε άνετα να την καταλάβουμε αν σκεφτούμε πως βρισκόμαστε μια μέρα στον κυνηγότοπο χωρίς να έχουμε μαζί μας το προσωπικό αγαπημένο μας όπλο το οποίο μπορεί μεν να είναι ευτελούς χρηματικής αξίας όμως έχουμε δεθεί μαζί του, το κοντάκι του είναι ακριβώς στα μέτρα μας και η επιτυχίες που έχουμε με αυτό είναι αρκετά ικανοποιητικές. Ένας φίλος μας τότε μας δανείζει το δικό του όπλο του οποίου η χρηματική αξία είναι αρκετά μεγάλη αλλά εμείς δεν μπορούμε να ευχαριστηθούμε κυνήγι με αυτό διότι δεν είναι το <<όπλο>> μας.
Δεν μας ταιριάζει το κοντάκι, οι συσφίξεις δεν είναι ικανοποιητικές για το κυνήγι που κάνουμε, το βάρος του δεν το έχουμε συνηθήσει κλπ.
Αυτομάτως η χρηστική αξία του πανάκριβου όπλου για εμάς εκμηδενίζεται.
Ας δούμε τώρα και ας αναλύσουμε τις δυο αυτές αξίες επάνω στο χειροποίητο μαχαίρι.
Για να πάρουμε τα πράγματα με την σειρά θα πρέπει να κατανοήσουμε πως χειροποίητο μαχαίρι εννοόύμε αυτό το μαχαίρι το οποίο δημιουργήθηκε από το μηδέν, με πρώτες ύλες στην πιο απλή τους μορφή και με χρήση μόνο βασικών εργαλείων χειρός. Επίσης, πρέπει να κατανοήσουμε πως ένα μαχαίρι το οποίο δημιουργηθηκε μετά από αγορά έτοιμης βιομηχανκής λάμας και με προσθήκη ενός ξύλου στην λαβή, αυτό δεν θεωρείται χειροποίητο μαχαίρι αλλά βιομηχανικό μαχαίρι με χειροποίητη λαβή.
Χειροποίητο μαχαίρι εννοείται το μαχαίρι που η λάμα του θα δημιουργηθεί από πρώτη ύλη ατσαλιού είτε σφυρηλατώντας είτε αποκόπτοντας το και θα ακολουθηθούν όλες οι κατάλληλες διεργασίες ώστε η λάμα από το κομμάτι του ακατέργαστου ατσαλιού, να εμφανίζει στο τέλος, συνδυασμό ομορφίας, αρμονίας και χρηστικότητας.
Θα πρέπει επίσης να κατανοήσουμε πως η <<καρδιά>> του μαχαιριού είναι η λάμα του, και πως αν δεν γίνει σωστή κατεργασία στην λάμα από την αρχή, τότε στο τέλος θα έχουμε ένα χειροποίητο μαχαίρι που όμως η αντικειμενική του αξία θα είναι ίση με το μηδέν.
Ας δούμε τώρα πώς δημιουργεί ένας τεχνίτης ένα χειροποίητο μαχαίρι μεσα από τα στάδια της κατασκευής του. Πρώτα πρώτα και πριν ακόμα επιλέξει τα υλικά του, θα πρέπει να σχεδιάσει τι έχει σκοπό να φτιάξει. Το <<προχωράμε και ότι κάτσει>> δεν έχει θέση σε σοβαρούς μαχαιροποιούς. Στην συνέχεια θα πρέπει να επιλέξει τον τύπο ατσαλιού που θα χρησιμοποιήσει και αν θα σφυρηλατήσει ή αν θα αποκόψει την λάμα από μπάρα. Αν σφυρηλατήσει τότε θα πρέπει να έχει τις γνώσεις για να το κάνει οι οποίες αποκτήθηκαν από την εμπειρία του διότι δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πλέον παλιοί μαστόροι του καμινιού και του σφυριού οι οποίοι να θέλουν να μεταδόσουν γνώση.
Αναλόγες με την μορφή του ατσαλιού είναι και οι ώρες οι οποίες θα δαπανηθούν στην διαμόρφωση της λάμας. Αν είναι μπάρα σε μορφή κυλίνδρου θα χρειαστεί διπλάσιος χρόνος και κόπος από ότι αν ήταν μπάρα πλακέ, και να θα είναι από σκραπ ατσάλι όπως το ρολεμάν ή οι μπίλιες του, τότε ακόμα περισσότερος χρόνος και κόπος διότι περιλαμβάνεται μέσα και το στάδιο του <<μαλακώματος>> του υλικού.
Στην συνέχεια θα πρέπει για τρεις συνεχόμενες ημέρες να νορμαλοποιήσει την έτοιμη πλέον λάμα για να εξαλειφθούν οι όποιες τάσεις έχουν δημιουργηθεί στο μέταλλο.
Είναι η πιο σημαντική εργασία μετά την βαφή διότι αν δεν γίνει σωστά μπορεί στην καλύτερη περίπτωση η λάμα να σπάσει κατά την διάρκεια της βαφής και στην χειρότερη να δημιουργηθούν ρωγμές οι οποίες να μην φαίνονται, όμως να υπάρχουν και η λάμα στην δοκιμή του τελειωμένου μαχαιριού να σπάσει.
Συνέχεια έχει η διαμόρφωση των πλευρών της κόψης, το γυάλισμα, λίμες και γυαλόχαρτα, πολλά γυαλόχαρτα.
Κατόπιν σειρά έχει η <<βαφή>> της λάμας η οποία είναι η σημαντικότερη εργασία όλης της διαδικασίας. Διότι κάθε τύπος ατσαλιού θέλει και τον δικό του τρόπο βαφής και αν κάτι δεν γίνει σωστά θα έχουμε μια λάμα στα χέρια μας που όμως δεν θα έχει να μας δώσει το μάξιμουμ των δυνατοτήτων της.
Μετά σειρά έχει η σωστή θερμοκρασιακά επαναφορά της λάμας για να αποκτήσει την ανάλογη ελαστικότητα και αντοχή σε πλευρικές πιέσεις.
Μετά από αυτό και με χρηση πολλών γυαλόχαρτων πλέον η λάμα του τεχνίτη θα είναι έτοιμη για να τοποθετηθεί η λαβή. Αν ο τεχνίτης έχει από πριν αποφασίσει να χρησιμοποιήσει χειροφυλακτήρα, τότε προσθέτονται ώρες εργασίας και τεχνικές δυσκολίες που χρειάζονται εμπειρία και γνώσεις.
Πρέπει να έχουν επιλεγεί από πριν τα υλικά για την λαβή, και να προετοιμαστούν κατάλληλα ώστε να ταιριάξουν και να εφαρμόσουν τέλεια χωρίς το παραμικρό κενό μεταξύ τους. Ξανά ράσπες, λίμες, γυαλόχαρτα για να έρθει η λαβή στην τελική κατάσταση και να φινιριστεί με κάποιο λάδι για να μείνει αμετάβλητη στον χρόνο.
Όταν πλέον το μαχαίρι είναι έτοιμο από θέμα εμφάνισης θα πρέπει να ξεκινήσει η δημιουργία της θήκης του. Δεν ενοείται μαχαίρι χωρίς θήκη. Εκτός του ότι είναι αντιαισθητικό, είναι και επικίνδυνο, διότι στην μεταφορά σίγουρα κάπου θα ακουμπήσει η κόψη ή η μύτη του και θα έχουμε προβλήματα.
Ο τεχνίτης πρέπει και εδώ να δημιουργήσει κάποιο ξεχωριστό αντικείμενο όπου θεωρείται μια τέχνη από μόνο του. Η επεξεργασία του δέρματος και το φορμάρισμα της θήκης στα μέτρα του συγκεκριμένου μαχαιριού θεωρούνται από πολλούς ένα δύκολο κομμάτι της χειροποίητης μαχαιροποιίας μα και τόσο όμορφο ταυτόχρονα.
Τέλος, ήρθε και η ώρα όπου ο τεχνίτης θα πρέπει να αφιερώσει πολύ χρόνο για να κάνει το αντικείμενο-μαχαίρι να κόβει. Από ένα πράγμα που με τόσο κόπο δημιούργησε και που ακόμα δεν χρησιμεύει σε κάτι, θα πρέπει στο τελευταίο στάδιο να του δώσει <<ψυχή>> ακονίζοντας το και μεταμορφώνοντας το σε ένα χρήσιμο εργαλείο.
Άλλωστε γι’ αυτό τον λόγο δημιουργήθηκε, για να κόβει. Ένα τελειωμένο κακο-ακονισμένο μαχαίρι όσο όμορφο οπτικά και να είναι θα χάσει μεγάλο μέρος της αξίας του αν δεν κόβει όπως πρέπει.
Θεωρώ πολύ σημαντικό κομμάτι της κατασκευής, τον χρόνο για το πρώτο ακόνισμα, την δημιουργία της κόψης, διότι αν θέλουμε σωστό αποτέλεσμα θα πρέπει ο τεχνίτης να κατεβάσει το μέταλλο της κόψης από το ένα χιλιοστό που βρίσκεται τώρα, στο μηδέν, χρησιμοποιώντας μόνο πέτρες ακονίσματος. Η χρήση τροχών και άλλων μηχανικών μέσων απλά θα καταστρέψει ό,τι έχει κάνει και οτι έχει καταφέρει ο τεχνίτης έως εκείνη την στιγμή.
Όλα αυτά τα στάδια κατασκευής που περιγράψαμε πιο πάνω αν καθήσουμε και σκεφτούμε το κάθε βήμα χωριστά θα καταλάβουμε πόσο κουραστική και χρονοβόρα είναι η μεταμόρφωση ενός κομματιού άψυχου υλικού σε ένα όμορφο και χρηστικότατο αντικείμενο.
Σε αυτό όμως το σημείο της αναζήτησης μας, και για να καταλάβει ο αναγνώστης σε τι αναφερόμαστε, θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την χρηματική αξία του αντικειμένου που μόλις ολοκληρώθηκε, από την χρηστική, αντικειμενική του αξία.
Ο κάθε τεχνίτης μαχαιροποιός ανά τον κόσμο κοστολογεί την εργασία του διαφορετικά. Είναι λάθος να θεωρούμε ένα χειροποίητο μαχαίρι ακριβό ή φθηνό ανάλογα με τις δικές μας οικονικές δυνατότητες. Όπως επίσης είναι λάθος να προσπαθούμε να κοστολογήσουμε τα υλικά τα οποία έχει επάνω του το μαχαίρι.
Ποτέ και κανένας <<εραστής>> της τέχνης δεν κάθησε να υπολογίσει πόσο χρώμα έχει πάνω του ένας πίνακας του El Greco και πόσο του κόστισε αυτό όταν τον ζωγράφιζε, ή πόσο κόστισε ο μουσαμάς.
Ένα παράδειγμα φέρνω και σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνω ούτε αντικείμενα ούτε καταστάσεις.
Αφού είδαμε την οικονομική αξία του χειροποίητου μαχαιριού που μόλις κατασκευάστηκε , ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε την πραγματική, χρηστική, αντικειμενική αξία του, ως αντικείμενο - εργαλείο που θα μας βοηθά στο κάθε μας κυνήγι.
Μελετώντας ξανά την πιο πάνω διαδικασία δημιουργίας ενός χειροποίητου μαχαιριού, και κατανοώντας τις δυσκολίες και τον κόπο του τεχνίτη, καταλαβαίνουμε πως κανείς από αυτούς δεν θα ξεκινούσε να κατασκευάσει ένα μαχαίρι χρησιμοποιόντας ευτελή υλικά.
Μιλάμε πάντα για τεχνίτη με γνώση του αντικειμένου, με αγάπη για το αντικείμενο, με μεράκι γι’ αυτό που κάνει και με συναίσθηση πως το αντικείμενο που θα δώσει για χρήση μπορεί να του καταστρέψει την φήμη του εάν δεν ανταποκριθεί στην χρήση για την οποία προορίζεται.
Ποτέ δεν θα δαπανούσε τα υλικά της λαβής τα οποία επέλεξε προσεκτικά, σε μια λάμα από ατσάλι αμφιβόλου αξίας και προελεύσεως.
Ποτέ δεν θα έφτανε στο <<τέλος>>, ξέροντας πως έχει κάνει μια ανάξια <<αρχή>>.
Έχοντας λοιπόν στα χέρια μας ένα χειροποίητο μαχαίρι που έχει δημιουργηθεί με όλες τις προυποθέσεις που αναλύσαμε πιο πάνω, θα πρέπει χρησιμοποιώντας το να μην χρειάζεται ακόνισμα με κάθε τρεις κοψιές, οπωσδήποτε να <<ξυρίζει>>, να είναι βολικότατο στο χέρι μας, να είναι αιχμηρό ώστε να μην χρειάζεται πίεση σε τρυπήματα, να είναι ελαστικό για να μην σπάει και ταυτόχρονα σκληρό για να αντέχει σε πιέσεις, η λαβή του να έχει υλικά που να μας δίνουν αίσθηση στιβαρότητας, οι συναρμογές των υλικών να είναι τέλειες, να μπαίνει σε μια θήκη που να εφαρμόζει σωστά και τέλος όταν θέλουμε να το ακονίσουμε, αυτό να γίνεται με λίγες κινήσεις και όχι να δαπανάμε ώρες.
Αυτό είναι ένα μαχαίρι που ακόμη και διαμάντια να έχει στην λαβή, αυτό δεν θα εμποδίζει και δεν θα αναιρεί την μεγάλη αντικειμενική και χρηστική του αξία.
Μόνο για να καταλάβει ο αναγνώστης τι θέλω να πω, θα αναφέρω πως η αίσθηση που σου δίνει ένα τέτοιο μαχαίρι στο γδάρσιμο ενός αγριόχοιρου είναι απίστευτη.
Το ότι δεν χρειάζεται καθόλου ακόνισμα κατά την διάρκεια της χρήσης όσο απλό και αν ακούγεται, στην πράξη είναι πολύ σημαντικό.
Κλείνοντας την αναφορά αυτή στην αντικειμενική αξία του χειροποιήτου μαχαιριού, πρέπει να αναφέρουμε πως ο μαχαιροποιός είναι αυτός που δίνει την αξία στο κάθε δημιούργημα του χωριστά και πως η φήμη του χτίζεται καθημερινά στον κυνηγότοπο από ευχαριστημένους κατόχους μαχαιριών του.
Αλκιβιάδης Τσάφος
