Χειροποίητο μαχαίρι – Ερωτήσεις και απαντήσεις
Πολλές φορές σε διάφορες κυνηγετικές παρέες που βρίσκομαι, μετά από αρκετή ώρα συζήτησης επάνω στο μαχαίρι καταλαβαίνω πως υπάρχουν πάρα πολλά θέματα επάνω στο χειροποίητο μαχαίρι που αγνοούν τις απαντήσεις οι χρήστες και οι μελλοντικοί κάτοχοι ενός τέτοιου μαχαιριού.
Θα προσπαθήσω μέσα από συγκεκριμένες απαντήσεις να διαφωτίσω όσο είναι δυνατόν περισσότερο τους κατόχους ενός χειροποίητου μαχαιριού καθώς και όσους συναδέλφους κυνηγούς σκέφτονται προς την κατεύθυνση απόκτησης ενός τέτοιου εργαλείου για τις κυνηγετικές τους εξορμήσεις.
Είναι γεγονός, μιλώντας γενικά, πως σαν λαός παρά το επαναστατικό μας παρελθόν δεν έχουμε σε μεγάλη υπόληψη το εργαλείο αυτό όσο και αν μας είναι καθημερινά απαραίτητο. Εννοώ πως θυμόμαστε το μαχαίρι ακριβώς την στιγμή που απεγνωσμένα το χρειαζόμαστε και ψάχνουμε να το βρούμε για να μας <<λύσει>> τα χέρια.
Ακόμα και εγώ προσωπικά πολλές φορές έρχεται η στιγμή που πρέπει να ανοίξω ένα χαρτοκιβώτιο ή να κόψω έναν σπάγκο και ψάχνω γύρω γύρω για εργαλείο.
Πόσες φορές δεν μας έχει τύχει να θέλουμε να κόψουμε την μπριζόλα μας στην ταβέρνα και ...τι πρωτότυπο; το μαχαίρι του σερβίτσιου δεν κόβει. Τι πιο απλό από έναν opinel στην τσέπη μας;
Πόσες φορές στον κυνηγότοπο δεν έχουμε χρειαστεί το μαχαίρι μας αλλά αυτό δεν είναι μαζί μας. Έχω ακούσει συζητήσεις μεταξύ γουρουνοκυνηγών για παρέες στις οποίες ούτε ένα μέλος να μην φέρει πάνω του μαχαίρι όσο και αν αυτό είναι απαραίτητο ειδικά σε αυτού του τύπου το κυνήγι.
Στην Ελληνική αγορά υπάρχουν διαθέσιμα χιλιάδες σχέδια, τύποι και μοντέλα μαχαιριών. Από απλούς οικονομικούς, εύχρηστους σουγιάδες έως εξειδικευμένα μεγάλα μαχαίρια εκδοράς και επιβίωσης. Έχουμε αναφερθεί εκτενώς σε προηγούμενα τεύχη του περιοδικού μας για τους τύπους, τα σχέδια και την χρήση του καθ’ ενός ώστε πλέον οι αναγνώστες μας είναι σε θέση να ξεχωρίσουν τι επιθυμούν να αποκτήσουν.
Η πρώτη ερώτηση λοιπόν που θα έκανε κάποιος θα ήταν: <<Να επιλέξω χειροποίητο μαχαίρι ή μαζικής παραγωγής;>>
Η απάντηση εδώ δεν μπορεί να είναι μονολεκτική. Εαν θέλουμε ένα απλό εργαλείο να μας βοηθά σε διάφορες καθημερινές δουλειές, να το χρησιμοποιούμε στον κυνηγότοπο και γενικά σε εργασίες κατά την κυνηγετική περίοδο τότε θα επιλέξουμε ένα εμπορικό μαχαίρι από την τεράστια γκάμα που προσφέρουν τα κυνηγετικά καταστήματα.
Εαν θέλουμε να κάνουμε όλες τις πιο πάνω δουλειές όμως να έχουμε στην κατοχή μας ένα αποκλειστικά προσωπικό αντικείμενο με δικιά μας επιλογή σε σχέδιο, μέγεθος, και υλικά που θα είναι κατασκευασμένο από την αρχή έως το τέλος μόνο με εργαλεία χειρός και με αρκετό κόπο από τον τεχνίτη, τότε θα επιλέξουμε ένα χειροποίητο μαχαίρι.
Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει δαπανήσουμε περισσότερο χρόνο από το απλό χάζεμα της βιτρίνας ενός καταστήματος. Θα πρέπει να περιμένουμε αρκετό χρόνο έως ότου κατασκευαστεί, θα πρέπει να ασχοληθούμε αρκετά με την επιλογή των υλικών μας και θα πρέπει να κουβεντιάσουμε πολλές ώρες με τον τεχνίτη ώστε το αποτέλεσμα να είναι ακριβώς αυτό που επιθυμούμε αποκτώντας τελικά και ένα "μοναδικό" μαχαίρι μας.
Ερώτηση δεύτερη: Τι είναι το χειροποίητο (handmade) μαχαίρι;
Στον ορισμό του χειροποίητου υπάρχουν πολλές αντιπαραθέσεις. Χειροποίητο μαχαίρι σημαίνει ότι ελέγχουμε κάθε στάδιο της κατασκευής του μαχαιριού. Τίποτα δεν εκτελείται από μηχανήματα χωρίς να περιλαμβανόμαστε και εμείς οι ίδιοι. Χρησιμοποιούμε μηχανήματα για να μας βοηθήσουν. Τα μηχανήματα όμως δεν κάνουν την εργασία. Παραδείγματος χάριν, ο ταινιολειαντήρας δεν δημιουργεί μόνος του την κόψη. Απλά κινεί γρήγορα ένα κομμάτι γυαλόχαρτο. Οι γνώσεις μας και οι ικανότητες μας είναι που κινούν το κομμάτι του ατσαλιού πάνω στο κινούμενο γυαλόχαρτο για να δημιουργήσουμε το μαχαίρι. Κάποιοι μαχαιροποιοί χρησιμοποιούν μηχανήματα CNC. Τα μαχαίρια αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν χειροποίητα για το λόγο ότι το ίδιο το μηχάνημα ελέγχει την λειτουργία της κατασκευής.
Ερώτηση τρίτη: Τι είναι custom μαχαίρι;
Αυτή είναι μια ερώτηση που φέρνει πολλούς σε αντιπαράθεση. Το custom μαχαίρι είναι κάτι πέρα από τα συνηθισμένα. Αν κατασκευάζω ένα τυποποιημένο μαχαίρι και κάποιος ζητήσει να κάνω κάποιες συγκεκριμένες αλλαγές ώστε να του «ταιριάξει» καλύτερα, το αποτέλεσμα θα είναι ένα custom μαχαίρι. Εάν ο ενδιαφερόμενος ορίσει το σχέδιο του μαχαιριού τα υλικά κ.τ.λ., το αποτέλεσμα είναι και πάλι ένα custom μαχαίρι, δηλαδή ένα μαχαίρι που κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις επιθυμίες του τελικού χρηστή ώστε να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες και επιθυμίες.
Ερώτηση τέταρτη: Τι είναι hibben tang και τι full tang λαβή;
Το hidden tang είναι το μαχαίρι που το υλικό της λαβής τρυπιέται στο κέντρο και από εκεί παίρνει το πίσω μέρος του μαχαιριού και ασφαλίζει συνήθως με ένα ακόμα μεταλλικό κομμάτι το όποιο ονομάζεται pommel. Σε αρκετά μαχαίρια hidden tang το μεταλλικό πίσω μέρος της λεπίδας δεν ξεπερνά την λαβή αλλά σταματά περίπου στη μέση ή στα 2/3 της λαβής και ασφαλίζεται με κόλλα ή και ένα πίρο. Στο full tang μαχαίρι η λαβή αποτελείται από δυο πλακίδια που αγκαλιάζουν τη λαβή στις δυο επίπεδες πλευρές της και στερεώνονται συνήθως με πίρους. Πολλές φόρες τα πλακίδια αυτά αναφέρονται και ως <<μανίκια>> ειδικότερα στα Κρητικά μαχαίρια.
Ερώτηση πέμπτη: Είναι πάντα καλύτερο το χειροποίητο μαχαίρι έναντι του εμπορικού;
Εδώ η απάντηση μπορεί να είναι μονολεκτική. Όχι, δεν είναι πάντα το χειροποίητο μαχαίρι καλύτερο του εμπορικού.
Για να είναι ένα χειροποίητο μαχαίρι, όταν τελειώσει, καλύτερο ενός εμπορικού θα πρέπει να συνδυαστούν πολλά πράγματα μαζί. Ο τεχνίτης πρέπει να χρησιμοποιεί κορυφαία υλικά, να έχει γνώσεις μεταλλουργίας ώστε να επεξεργάζεται τα ατσάλια σύμφωνα με τα στάνταρ τους και να έχει δοκιμάσει εξαντλητικά το προιόν που κατασκευάζει ώστε να είναι σίγουρος για την ποιότητά του. Ο μαχαιροποιός θα πρέπει να έχει σπάσει πολλές λάμες δοκιμάζοντας τις αντοχές των υλικών του και θα πρέπει να έχει μοιράσει αρκετά μαχαίρια δοκιμής σε φίλους του κυνηγούς για να βγαίνουν συμπεράσματα. Αν μια παράμετρος από τις παραπάνω δεν ισχύει τότε υπάρχει κίνδυνος ο κυνηγός-πελάτης να έχει στην κατοχή του ένα χειροποίητο μαχαίρι όχι όμως κορυφαίας ποιότητος όπως θα έπρεπε. Δεν μιλώ μόνο για τους Έλληνες μαχαιροποιούς, όπου οι φιλότιμες προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια είναι μεγάλες, πάντα όμως σε ερασιτεχνικό επίπεδο, αλλά και για γνωστούς ξένους μαχαιροποιούς με μεγάλες επιτυχίες στην καριέρα τους.
Η φήμη από την άλλη, ενός επώνυμου εργοστασιακού μαχαιριού δεν βγαίνει τυχαία, πάντα βέβαια αναλόγως και των χρηματικών απαιτήσεων που ζητούν για την ποιότητα του αντικειμένου που προσφέρουν.
Ερώτηση έκτη: <<Επιλέγοντας χειροποίητο μαχαίρι ποιος τύπος ατσαλιού θα ήταν ο πιο ενδεδειγμένος;>>
Η ερώτηση αυτή θα μπορούσε να γίνει και στην περίπτωση που θέλουμε να επιλέξουμε ένα εμπορικό μαχαίρι. Η απάντηση είναι: αναλόγως την χρήση.
Άν θέλουμε ένα μαχαίρι το οποίο θα το χρησιμοποιούμε σπάνια, μόνο κατά την περίοδο του κυνηγίου και κατόπιν όλο τον υπόλοιπο καιρό θα είναι στην θήκη του, αν ταυτόχρονα είμαστε και αμελείς με την συντήρηση του εξοπλισμού μας τότε θα επιλέξουμε ανοξείδωτο ατσάλι.
Αν θέλουμε ένα μαχαίρι το οποίο θα το χρησιμοποιούμε σκληρά καθ’ όλη την διάρκεια του κυνηγίου και θέλουμε να ακονίζεται εύκολα και να κρατά την κόψη του αρκετά, τότε θα επιλέξουμε μη ανοξείδωτο ατσάλι. Θα πρέπει να ξέρουμε όμως πως θα χρειαστεί περιποίηση όπως σκούπισμα και λάδωμα κάθε φορά που τελειώνουμε την δουλειά μας, δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως πως και τα ακριβότερα λειόκαννα όπλα κατασκευάζονται από μη ανοξείδωτα ατσάλια.
Λογικά δεν υπάρχει διαφορά ποιότητος μεταξύ των δυο τύπων ατσαλιού. Η σύγκριση που μπορεί να γίνει σε αυτήν την περίπτωση όμως αφορά μόνο σύγκριση μεταξύ ίσης χρηματικής αξίας ατσαλιών. Δεν μπορούμε δηλαδή στην πράξη να περιμένουμε διάρκεια κόψης και ευκολίας ακονίσματος σε ένα χαμηλής ποιότητας και τιμής ανοξείδωτο ατσάλι. Αντίστοιχα το ίδιο συμβαίνει και για τους απλούς, μη ανοξείδωτους τύπους ατσαλιών. Ο μαχαιροποιός ο οποίος θέλει ευχαριστημένους πελάτες πρέπει να επιλέγει πάντα κορυφαίας ποιότητας τύπους ατσαλιών.
Ερώτηση έβδομη: <<Παρέλαβα το χειροποίητο μαχαίρι μου αλλά μετά από κάποια χρήση σταμάτησε να κόβει, είναι λογικό αυτό;>>
Δεν έχει εφευρεθεί ακόμη το μαχαίρι το οποίο θα κόβει για πάντα χωρίς να χρειαστεί ποτέ ακόνισμα. Το ακριβότερο μαχαίρι του κόσμου είτε εμπορικό είτε χειροποίητο, μετά από χρήση θα σταματήσει να κόβει και θα χρειαστεί ακόνισμα. Το ότι επιλέξαμε να δαπανήσουμε χρήματα σε ένα χειροποίητο μαχαίρι δεν σημαίνει πως αυτό δεν θα έχει όρια αντοχής και λειτουργικότητας. Κάθε αντικείμενο εργασίας χρειάζεται την συντήρηση του για να συνεχίζει να λειτουργεί και όλα έχουν όρια αντοχής στην χρήση. Αν περιμένουμε πως με το χειροποίητο μαχαίρι μας θα σπάμε και θα τεμαχίζουμε τον αγριόχοιρο σε μερίδες, απλά θα απογοητευτούμε. Γι΄ αυτήν την δουλειά υπάρχουν οι μπαλτάδες οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Αν περιμένουμε επίσης πως με το χειροποίητο μαχαίρι μας θα γδάρουμε καμιά τριανταριά αγριόχοιρους χωρίς ακόνισμα πάλι θα απογοητευτούμε καθώς όπως είπαμε πιο πάνω τέτοιο μαχαίρι δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα. Όλα είναι θέμα φυσικής και πάντα όπου υπάρχει τριβή υπάρχει και φθορά. Είναι προτιμότερο όταν θα έρθει η ώρα να παραγγείλουμε το χειροποίητο μαχαίρι μας να καθίσουμε με τον τεχνίτη και να σχεδιάσουμε μαζί του το μαχαίρι το οποίο θα <<κάθεται>> άνετα στην παλάμη μας, δεν θα μας κουράζει στην πολύωρη χρήση και το μέγεθος του θα είναι σύμφωνα με τις ανάγκες μας.
Είναι άξιο θαυμασμού πως ένα τόσο μικρό αντικείμενο περιέχει μέσα του τόσες πολλές λεπτομέρειες που αν δεν δώσουμε σημασία και δεν αναλύσουμε κάθε μια από αυτές, δεν θα έχουμε τελικά στα χέρια μας αυτό το οποίο ονειρευτήκαμε όταν αποφασίσαμε να το παραγγείλουμε.
Προσπάθησα να απαντήσω σε μερικές βασικές ερωτήσεις όσον αφορά το χειροποίητο μαχαίρι. Υπάρχουν πάρα πολλές ακόμα μικρότερης σημασίας οι οποίες μέσα από τα άρθρα μας για το αντικείμενο <<κυνηγετικό μαχαίρι>> θα απαντώνται όσο πιο αναλυτικά γίνεται. Ο υποψήφιος κάτοχος χειροποίητου μαχαιριού πρέπει να γνωρίζει πάρα πολλά πράγματα γι’ αυτό το αντικείμενο και θα πρέπει να συμβάλλει καθοριστικά στο να αποκτήσει ένα απόλυτα προσωπικό αντικείμενο που θα τον συντροφεύει σε όλη του την ζωή.
Ένα καλοφτιαγμένο χειροποίητο μαχαίρι κρύβει μέσα του κάτι από την ψυχή του τεχνίτη που του έδωσε <<ζωή>> και το μεταμόρφωσε από άψυχο σίδερο και ξύλο σε ένα χρηστικό όμορφο αντικείμενο αντίστοιχο της ψυχικής ομορφιάς του μελλοντικού κατόχου του.
Αλκιβιάδης Τσάφος
(Το παρόν άρθρο όπως και όλα τα υπόλοιπα έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό ''Κυνηγός & Φύση")
Πολλές φορές σε διάφορες κυνηγετικές παρέες που βρίσκομαι, μετά από αρκετή ώρα συζήτησης επάνω στο μαχαίρι καταλαβαίνω πως υπάρχουν πάρα πολλά θέματα επάνω στο χειροποίητο μαχαίρι που αγνοούν τις απαντήσεις οι χρήστες και οι μελλοντικοί κάτοχοι ενός τέτοιου μαχαιριού.
Θα προσπαθήσω μέσα από συγκεκριμένες απαντήσεις να διαφωτίσω όσο είναι δυνατόν περισσότερο τους κατόχους ενός χειροποίητου μαχαιριού καθώς και όσους συναδέλφους κυνηγούς σκέφτονται προς την κατεύθυνση απόκτησης ενός τέτοιου εργαλείου για τις κυνηγετικές τους εξορμήσεις.
Είναι γεγονός, μιλώντας γενικά, πως σαν λαός παρά το επαναστατικό μας παρελθόν δεν έχουμε σε μεγάλη υπόληψη το εργαλείο αυτό όσο και αν μας είναι καθημερινά απαραίτητο. Εννοώ πως θυμόμαστε το μαχαίρι ακριβώς την στιγμή που απεγνωσμένα το χρειαζόμαστε και ψάχνουμε να το βρούμε για να μας <<λύσει>> τα χέρια.
Ακόμα και εγώ προσωπικά πολλές φορές έρχεται η στιγμή που πρέπει να ανοίξω ένα χαρτοκιβώτιο ή να κόψω έναν σπάγκο και ψάχνω γύρω γύρω για εργαλείο.
Πόσες φορές δεν μας έχει τύχει να θέλουμε να κόψουμε την μπριζόλα μας στην ταβέρνα και ...τι πρωτότυπο; το μαχαίρι του σερβίτσιου δεν κόβει. Τι πιο απλό από έναν opinel στην τσέπη μας;
Πόσες φορές στον κυνηγότοπο δεν έχουμε χρειαστεί το μαχαίρι μας αλλά αυτό δεν είναι μαζί μας. Έχω ακούσει συζητήσεις μεταξύ γουρουνοκυνηγών για παρέες στις οποίες ούτε ένα μέλος να μην φέρει πάνω του μαχαίρι όσο και αν αυτό είναι απαραίτητο ειδικά σε αυτού του τύπου το κυνήγι.
Στην Ελληνική αγορά υπάρχουν διαθέσιμα χιλιάδες σχέδια, τύποι και μοντέλα μαχαιριών. Από απλούς οικονομικούς, εύχρηστους σουγιάδες έως εξειδικευμένα μεγάλα μαχαίρια εκδοράς και επιβίωσης. Έχουμε αναφερθεί εκτενώς σε προηγούμενα τεύχη του περιοδικού μας για τους τύπους, τα σχέδια και την χρήση του καθ’ ενός ώστε πλέον οι αναγνώστες μας είναι σε θέση να ξεχωρίσουν τι επιθυμούν να αποκτήσουν.
Η πρώτη ερώτηση λοιπόν που θα έκανε κάποιος θα ήταν: <<Να επιλέξω χειροποίητο μαχαίρι ή μαζικής παραγωγής;>>
Η απάντηση εδώ δεν μπορεί να είναι μονολεκτική. Εαν θέλουμε ένα απλό εργαλείο να μας βοηθά σε διάφορες καθημερινές δουλειές, να το χρησιμοποιούμε στον κυνηγότοπο και γενικά σε εργασίες κατά την κυνηγετική περίοδο τότε θα επιλέξουμε ένα εμπορικό μαχαίρι από την τεράστια γκάμα που προσφέρουν τα κυνηγετικά καταστήματα.
Εαν θέλουμε να κάνουμε όλες τις πιο πάνω δουλειές όμως να έχουμε στην κατοχή μας ένα αποκλειστικά προσωπικό αντικείμενο με δικιά μας επιλογή σε σχέδιο, μέγεθος, και υλικά που θα είναι κατασκευασμένο από την αρχή έως το τέλος μόνο με εργαλεία χειρός και με αρκετό κόπο από τον τεχνίτη, τότε θα επιλέξουμε ένα χειροποίητο μαχαίρι.
Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει δαπανήσουμε περισσότερο χρόνο από το απλό χάζεμα της βιτρίνας ενός καταστήματος. Θα πρέπει να περιμένουμε αρκετό χρόνο έως ότου κατασκευαστεί, θα πρέπει να ασχοληθούμε αρκετά με την επιλογή των υλικών μας και θα πρέπει να κουβεντιάσουμε πολλές ώρες με τον τεχνίτη ώστε το αποτέλεσμα να είναι ακριβώς αυτό που επιθυμούμε αποκτώντας τελικά και ένα "μοναδικό" μαχαίρι μας.
Ερώτηση δεύτερη: Τι είναι το χειροποίητο (handmade) μαχαίρι;
Στον ορισμό του χειροποίητου υπάρχουν πολλές αντιπαραθέσεις. Χειροποίητο μαχαίρι σημαίνει ότι ελέγχουμε κάθε στάδιο της κατασκευής του μαχαιριού. Τίποτα δεν εκτελείται από μηχανήματα χωρίς να περιλαμβανόμαστε και εμείς οι ίδιοι. Χρησιμοποιούμε μηχανήματα για να μας βοηθήσουν. Τα μηχανήματα όμως δεν κάνουν την εργασία. Παραδείγματος χάριν, ο ταινιολειαντήρας δεν δημιουργεί μόνος του την κόψη. Απλά κινεί γρήγορα ένα κομμάτι γυαλόχαρτο. Οι γνώσεις μας και οι ικανότητες μας είναι που κινούν το κομμάτι του ατσαλιού πάνω στο κινούμενο γυαλόχαρτο για να δημιουργήσουμε το μαχαίρι. Κάποιοι μαχαιροποιοί χρησιμοποιούν μηχανήματα CNC. Τα μαχαίρια αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν χειροποίητα για το λόγο ότι το ίδιο το μηχάνημα ελέγχει την λειτουργία της κατασκευής.
Ερώτηση τρίτη: Τι είναι custom μαχαίρι;
Αυτή είναι μια ερώτηση που φέρνει πολλούς σε αντιπαράθεση. Το custom μαχαίρι είναι κάτι πέρα από τα συνηθισμένα. Αν κατασκευάζω ένα τυποποιημένο μαχαίρι και κάποιος ζητήσει να κάνω κάποιες συγκεκριμένες αλλαγές ώστε να του «ταιριάξει» καλύτερα, το αποτέλεσμα θα είναι ένα custom μαχαίρι. Εάν ο ενδιαφερόμενος ορίσει το σχέδιο του μαχαιριού τα υλικά κ.τ.λ., το αποτέλεσμα είναι και πάλι ένα custom μαχαίρι, δηλαδή ένα μαχαίρι που κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις επιθυμίες του τελικού χρηστή ώστε να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες και επιθυμίες.
Ερώτηση τέταρτη: Τι είναι hibben tang και τι full tang λαβή;
Το hidden tang είναι το μαχαίρι που το υλικό της λαβής τρυπιέται στο κέντρο και από εκεί παίρνει το πίσω μέρος του μαχαιριού και ασφαλίζει συνήθως με ένα ακόμα μεταλλικό κομμάτι το όποιο ονομάζεται pommel. Σε αρκετά μαχαίρια hidden tang το μεταλλικό πίσω μέρος της λεπίδας δεν ξεπερνά την λαβή αλλά σταματά περίπου στη μέση ή στα 2/3 της λαβής και ασφαλίζεται με κόλλα ή και ένα πίρο. Στο full tang μαχαίρι η λαβή αποτελείται από δυο πλακίδια που αγκαλιάζουν τη λαβή στις δυο επίπεδες πλευρές της και στερεώνονται συνήθως με πίρους. Πολλές φόρες τα πλακίδια αυτά αναφέρονται και ως <<μανίκια>> ειδικότερα στα Κρητικά μαχαίρια.
Ερώτηση πέμπτη: Είναι πάντα καλύτερο το χειροποίητο μαχαίρι έναντι του εμπορικού;
Εδώ η απάντηση μπορεί να είναι μονολεκτική. Όχι, δεν είναι πάντα το χειροποίητο μαχαίρι καλύτερο του εμπορικού.
Για να είναι ένα χειροποίητο μαχαίρι, όταν τελειώσει, καλύτερο ενός εμπορικού θα πρέπει να συνδυαστούν πολλά πράγματα μαζί. Ο τεχνίτης πρέπει να χρησιμοποιεί κορυφαία υλικά, να έχει γνώσεις μεταλλουργίας ώστε να επεξεργάζεται τα ατσάλια σύμφωνα με τα στάνταρ τους και να έχει δοκιμάσει εξαντλητικά το προιόν που κατασκευάζει ώστε να είναι σίγουρος για την ποιότητά του. Ο μαχαιροποιός θα πρέπει να έχει σπάσει πολλές λάμες δοκιμάζοντας τις αντοχές των υλικών του και θα πρέπει να έχει μοιράσει αρκετά μαχαίρια δοκιμής σε φίλους του κυνηγούς για να βγαίνουν συμπεράσματα. Αν μια παράμετρος από τις παραπάνω δεν ισχύει τότε υπάρχει κίνδυνος ο κυνηγός-πελάτης να έχει στην κατοχή του ένα χειροποίητο μαχαίρι όχι όμως κορυφαίας ποιότητος όπως θα έπρεπε. Δεν μιλώ μόνο για τους Έλληνες μαχαιροποιούς, όπου οι φιλότιμες προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια είναι μεγάλες, πάντα όμως σε ερασιτεχνικό επίπεδο, αλλά και για γνωστούς ξένους μαχαιροποιούς με μεγάλες επιτυχίες στην καριέρα τους.
Η φήμη από την άλλη, ενός επώνυμου εργοστασιακού μαχαιριού δεν βγαίνει τυχαία, πάντα βέβαια αναλόγως και των χρηματικών απαιτήσεων που ζητούν για την ποιότητα του αντικειμένου που προσφέρουν.
Ερώτηση έκτη: <<Επιλέγοντας χειροποίητο μαχαίρι ποιος τύπος ατσαλιού θα ήταν ο πιο ενδεδειγμένος;>>
Η ερώτηση αυτή θα μπορούσε να γίνει και στην περίπτωση που θέλουμε να επιλέξουμε ένα εμπορικό μαχαίρι. Η απάντηση είναι: αναλόγως την χρήση.
Άν θέλουμε ένα μαχαίρι το οποίο θα το χρησιμοποιούμε σπάνια, μόνο κατά την περίοδο του κυνηγίου και κατόπιν όλο τον υπόλοιπο καιρό θα είναι στην θήκη του, αν ταυτόχρονα είμαστε και αμελείς με την συντήρηση του εξοπλισμού μας τότε θα επιλέξουμε ανοξείδωτο ατσάλι.
Αν θέλουμε ένα μαχαίρι το οποίο θα το χρησιμοποιούμε σκληρά καθ’ όλη την διάρκεια του κυνηγίου και θέλουμε να ακονίζεται εύκολα και να κρατά την κόψη του αρκετά, τότε θα επιλέξουμε μη ανοξείδωτο ατσάλι. Θα πρέπει να ξέρουμε όμως πως θα χρειαστεί περιποίηση όπως σκούπισμα και λάδωμα κάθε φορά που τελειώνουμε την δουλειά μας, δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως πως και τα ακριβότερα λειόκαννα όπλα κατασκευάζονται από μη ανοξείδωτα ατσάλια.
Λογικά δεν υπάρχει διαφορά ποιότητος μεταξύ των δυο τύπων ατσαλιού. Η σύγκριση που μπορεί να γίνει σε αυτήν την περίπτωση όμως αφορά μόνο σύγκριση μεταξύ ίσης χρηματικής αξίας ατσαλιών. Δεν μπορούμε δηλαδή στην πράξη να περιμένουμε διάρκεια κόψης και ευκολίας ακονίσματος σε ένα χαμηλής ποιότητας και τιμής ανοξείδωτο ατσάλι. Αντίστοιχα το ίδιο συμβαίνει και για τους απλούς, μη ανοξείδωτους τύπους ατσαλιών. Ο μαχαιροποιός ο οποίος θέλει ευχαριστημένους πελάτες πρέπει να επιλέγει πάντα κορυφαίας ποιότητας τύπους ατσαλιών.
Ερώτηση έβδομη: <<Παρέλαβα το χειροποίητο μαχαίρι μου αλλά μετά από κάποια χρήση σταμάτησε να κόβει, είναι λογικό αυτό;>>
Δεν έχει εφευρεθεί ακόμη το μαχαίρι το οποίο θα κόβει για πάντα χωρίς να χρειαστεί ποτέ ακόνισμα. Το ακριβότερο μαχαίρι του κόσμου είτε εμπορικό είτε χειροποίητο, μετά από χρήση θα σταματήσει να κόβει και θα χρειαστεί ακόνισμα. Το ότι επιλέξαμε να δαπανήσουμε χρήματα σε ένα χειροποίητο μαχαίρι δεν σημαίνει πως αυτό δεν θα έχει όρια αντοχής και λειτουργικότητας. Κάθε αντικείμενο εργασίας χρειάζεται την συντήρηση του για να συνεχίζει να λειτουργεί και όλα έχουν όρια αντοχής στην χρήση. Αν περιμένουμε πως με το χειροποίητο μαχαίρι μας θα σπάμε και θα τεμαχίζουμε τον αγριόχοιρο σε μερίδες, απλά θα απογοητευτούμε. Γι΄ αυτήν την δουλειά υπάρχουν οι μπαλτάδες οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Αν περιμένουμε επίσης πως με το χειροποίητο μαχαίρι μας θα γδάρουμε καμιά τριανταριά αγριόχοιρους χωρίς ακόνισμα πάλι θα απογοητευτούμε καθώς όπως είπαμε πιο πάνω τέτοιο μαχαίρι δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα. Όλα είναι θέμα φυσικής και πάντα όπου υπάρχει τριβή υπάρχει και φθορά. Είναι προτιμότερο όταν θα έρθει η ώρα να παραγγείλουμε το χειροποίητο μαχαίρι μας να καθίσουμε με τον τεχνίτη και να σχεδιάσουμε μαζί του το μαχαίρι το οποίο θα <<κάθεται>> άνετα στην παλάμη μας, δεν θα μας κουράζει στην πολύωρη χρήση και το μέγεθος του θα είναι σύμφωνα με τις ανάγκες μας.
Είναι άξιο θαυμασμού πως ένα τόσο μικρό αντικείμενο περιέχει μέσα του τόσες πολλές λεπτομέρειες που αν δεν δώσουμε σημασία και δεν αναλύσουμε κάθε μια από αυτές, δεν θα έχουμε τελικά στα χέρια μας αυτό το οποίο ονειρευτήκαμε όταν αποφασίσαμε να το παραγγείλουμε.
Προσπάθησα να απαντήσω σε μερικές βασικές ερωτήσεις όσον αφορά το χειροποίητο μαχαίρι. Υπάρχουν πάρα πολλές ακόμα μικρότερης σημασίας οι οποίες μέσα από τα άρθρα μας για το αντικείμενο <<κυνηγετικό μαχαίρι>> θα απαντώνται όσο πιο αναλυτικά γίνεται. Ο υποψήφιος κάτοχος χειροποίητου μαχαιριού πρέπει να γνωρίζει πάρα πολλά πράγματα γι’ αυτό το αντικείμενο και θα πρέπει να συμβάλλει καθοριστικά στο να αποκτήσει ένα απόλυτα προσωπικό αντικείμενο που θα τον συντροφεύει σε όλη του την ζωή.
Ένα καλοφτιαγμένο χειροποίητο μαχαίρι κρύβει μέσα του κάτι από την ψυχή του τεχνίτη που του έδωσε <<ζωή>> και το μεταμόρφωσε από άψυχο σίδερο και ξύλο σε ένα χρηστικό όμορφο αντικείμενο αντίστοιχο της ψυχικής ομορφιάς του μελλοντικού κατόχου του.
Αλκιβιάδης Τσάφος
(Το παρόν άρθρο όπως και όλα τα υπόλοιπα έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό ''Κυνηγός & Φύση")
